۳ اسطوره سوخت و ساز و کاهش وزن که شما را فریب می دهد

یکی از رایج‌ترین باورهای غلط در زمینه کاهش وزن و تناسب اندام این است که افزایش سرعت سوخت‌وساز کلید اصلی لاغری محسوب می‌شود. اما دکتر کوین هال، دانشمند برجسته تغذیه و متابولیسم، این تصور رایج را به شدت زیر سوال می‌برد و معتقد است اکثر مردم درک نادرستی از این فرایند حیاتی بدن دارند.

به گزارش مجله کژمژ؛ دکتر هال در گفت‌وگویی با شبکه سی‌ان‌ان سه باور اساسی و نادرست درباره سوخت‌وساز و ارتباط آن با کاهش وزن را مورد بررسی قرار داده و با ارائه شواهد علمی این اسطوره‌های رایج را رد کرده است. وی تأکید می‌کند که بسیاری از افراد مفهوم سوخت‌وساز را اشتباه تعریف کرده و آن را صرفاً به میزان غذای قابل مصرف بدون چاق شدن محدود می‌کنند.

 

به گفته این متخصص برجسته، سوخت‌وساز در واقع فرایند بیوشیمیایی پیچیده و شگفت‌انگیزی است که مواد غذایی و اکسیژن دریافتی را به انرژی و مواد سازنده مورد نیاز بدن تبدیل می‌کند. این تعریف علمی با تصورات عمومی درباره متابولیسم تفاوت چشمگیری دارد و نشان می‌دهد چرا بسیاری از روش‌های کاهش وزن مبتنی بر افزایش سوخت‌وساز ناکام می‌مانند.

اولین باور نادرست که دکتر هال آن را رد می‌کند این است که افراد چاق دارای سوخت‌وساز کندی هستند. این تصور رایج در تضاد کامل با یافته‌های علمی قرار دارد. بر اساس تحقیقات مدرن، افرادی که جثه بزرگ‌تری دارند، از جمله افراد دارای اضافه وزن، معمولاً متابولیسم سریع‌تری نسبت به افراد لاغر دارند، زیرا بدن آن‌ها برای حفظ توده بدنی بیشتر به انرژی بیشتری نیاز دارد.

ریشه این سوءتفاهم به پژوهش‌های اولیه درباره سوخت‌وساز بازمی‌گردد که محققان در آن‌ها بر خوداظهاری‌های غذایی شرکت‌کنندگان تکیه می‌کردند. مشکل اساسی این روش این بود که افراد چاق معمولاً کالری مصرفی خود را کمتر از میزان واقعی گزارش می‌دادند، که منجر به ایجاد این تصور غلط شد که این افراد علیرغم کالری دریافتی کم، وزن بیشتری دارند و این به دلیل متابولیسم پایین آن‌هاست.

فناوری‌های پیشرفته امروزی امکان اندازه‌گیری دقیق سوخت‌وساز را فراهم کرده‌اند و نتایج نشان می‌دهند که به طور متوسط نرخ متابولیسم در افراد چاق از افراد لاغر بالاتر است. با این حال، این باور همچنان در میان عموم مردم پابرجاست که برای درمان چاقی باید سوخت‌وساز را افزایش داد.

دکتر هال هشدار جدی می‌دهد که تلاش برای دستکاری مصنوعی سوخت‌وساز از طریق داروهای شیمیایی بسیار خطرناک است. نمونه تاریخی این خطر، داروی دیان‌پی در دهه ۱۹۳۰ بود که اگرچه متابولیسم را افزایش می‌داد، اما عوارض جانبی جدی نظیر نابینایی و حتی مرگ به همراه داشت و به سرعت از بازار حذف شد.

دومین اسطوره رایج که این متخصص آن را رد می‌کند، این باور است که با افزایش سن، سوخت‌وساز به طور طبیعی کند می‌شود. برخلاف این تصور عمومی، فرایند پیری به تنهایی تأثیر قابل توجهی بر کاهش متابولیسم ندارد. تحقیقات دکتر هال نشان می‌دهند که تا دهه هفتم یا هشتم زندگی، نرخ سوخت‌وساز در اکثر افراد نسبتاً ثابت باقی می‌ماند.

البته برخی تغییرات ترکیب بدنی مرتبط با سن می‌توانند به کاهش مصرف انرژی منجر شوند. کاهش توده عضلانی و افزایش بافت چربی با بالا رفتن سن رایج است، و از آنجا که عضله در مقایسه با چربی انرژی بیشتری مصرف می‌کند، این تغییرات ممکن است باعث کاهش کلی متابولیسم شوند.

نکته حائز اهمیت این است که این تغییرات نه اجتناب‌ناپذیرند و نه غیرقابل کنترل. شیوه زندگی نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه دارد. با انجام تمرینات قدرتی منظم حداقل دو بار در هفته و مصرف کافی پروتئین، می‌توان از کاهش توده عضلانی جلوگیری کرد و سوخت‌وساز را در وضعیت مطلوب حفظ کرد.

سومین و شاید مهم‌ترین باور نادرست که دکتر هال آن را نقد می‌کند این است که برای کاهش وزن موفق باید سوخت‌وساز را بالا نگه داشت. این تصور نه تنها نادرست است، بلکه واقعیت درست برعکس آن است. تحقیقات وی نشان می‌دهند که افرادی که بیشترین موفقیت را در کاهش وزن و حفظ آن دارند، معمولاً کسانی هستند که متابولیسم آن‌ها بیش از دیگران کاهش یافته است.

این متخصص این پدیده را به مکانیسم فنر تشبیه می‌کند: هرچه فشار بیشتری از طریق رژیم غذایی یا ورزش اعمال شود، بدن واکنش تطبیقی شدیدتری در قالب کاهش سوخت‌وساز نشان می‌دهد. اما این کاهش، برخلاف تصور رایج، مانع دستیابی به اهداف کاهش وزن نمی‌شود.

مطالعات گسترده دکتر هال نشان داده‌اند که میزان کند شدن متابولیسم تأثیر منفی بر کاهش وزن و حفظ آن در بلندمدت ندارد. به عبارت دیگر، کاهش سوخت‌وساز بخش طبیعی و اجتناب‌ناپذیر فرایند لاغری است و به جای مقاومت در برابر آن، باید آن را بخشی از سازوکار تطبیقی هوشمند بدن در نظر گرفت.

در نهایت، دکتر هال امیدوار است که دیدگاه عمومی نسبت به سوخت‌وساز فراتر از ابزاری صرف برای کاهش وزن تغییر کند و مردم بتوانند اهمیت واقعی این فرایند حیاتی را درک کنند. سوخت‌وساز فرایندی بنیادین و مداوم است که با تبدیل مواد غذایی و اکسیژن به انرژی، سوخت ضروری برای عملکرد همه سلول‌های بدن انسان و سایر موجودات زنده را تأمین می‌کند و جوهر اصلی حیات را تشکیل می‌دهد.